گبه را می‌شناسید؟
فرق گبه دستباف و گبه ماشینی چیست؟
چگونه یک گبه را تشخیص دهم؟
گبه یکی از فرش های سنتی ایران است که به صورت دستی بافته می‌شود. گبه‌های دستباف ایرانی فرشهای پرز بلندی هستند که از پشم حیوانات بافته می‌شوند و خانه‌های روستایی و چادرهای عشایری را گرم نگه می‌دارند. طرح گبه اغلب زاییده‌ی ذهن خلاق بافنده است و نقشه‌ی از پیش طراحی شده‌ای برای بافت آن وجود ندارد. گبه‌های ماشینی با الهام از طرحهای اصیل گبه دستی تولید می‌شوند و تقریبا با همان رنگ و نقش بافته می‌شوند اما به دلیل استفاده از مواد اولیه متفاوت ( پلی استر به جای پشم) خاصیت گرمابخشی ندارند و به عنوان زیر انداز تزیینی در خانه‌ها و سایر اماکن استفاده می‌شوند.
اولین زیر‌اندازهایی که انسان ها در محل سکونت خود استفاده می‌کردندپوست حیوانات بودند. به تدریج و با اهلی کردن حیواناتی که دارای پوست پشمی بودند، انسانها توانستند با ریسندگی پشمهای حیوانات اهلی فرشهای پرز بلندببافند. این فرشها اولین تولیدات دارای تار و پود بودند و با الیاف طبیعی بافته می‌شدند. یکی از انواع فرشهای پشمی ایرانی “گبه” یا “قالیچه خرسک” است که اغلب توسط عشایر لر و قشقایی در اندازه‌های کوچک بافته می‌شود.
گبه در لغت به معنای ضخیم و زمخت است و همان‌گونه که از اسمش انتظار می‌رود نوعی فرش درشت بافت و ضخیم است که ریشه‌ی آن خاب بلندی دارد. این فرش در ابتدا با هدف گرم نگه داشتن محیط و به عنوان زیراندازی بافته شده که مانع نفوذ سرمای زمین باشد.
این فرش یکی از تولیدات عشایر عزیز کشورمان بوده است که آنها را در مقابل عوامل طبیعی مانند سرما محافظت کند اما رفته رفته به سرمایه اصلی این مردمان و یکی از روشهای کسب درآمد ایشانتبدیل شده است و در حال حاضر در نقاط مختلف دنیا طرفداران زیادی دارد. در حال حاضر گبه به صورت دستبافت و ماشینی تولید می‌شود.
در گبه طرحهای مختلفی بافته می‌شودکه مهمترین آنها عبارتند از طرح شیر، خشتی، حوض گبه، گل گبه،درخت و راه راه. این طرحها در مناطق مختلف با رنگبندی‌ها و تغییرات مختلف بافته می‌شوند. در بافت گبه‌ی دستباف ، همیشه خلاقیت بافنده نقش بسزایی داشته است چون هیچ نقشه‌ای از قبل وجود ندارد. به همین علت محال است بتوانید دو گبه دستبافت که کاملا به همدیگر شبیه باشند را پیدا کنید. در بافت گبه اکثرا از رنگهای شفاف مانند رنگهای اصلی (قرمز، آبی و زرد) استفاده می‌شود. خاب بلند این سبک فرش ایرانی نیز یکی از عوامل اصلی شناسایی گبه از سایر فرشها است. پرزهای بلند گبه (خاب فرش) در بعضی مدلها به یک سانتیمتر هم می‌رسند.
