فرش ترنج دار یا بدون ترنج، ویژگی انواع فرش ترنج
گاهی اوقات انتخاب فرش برای دکوراسیون خانه کمی سخت می‌شود و ممکن است از میان انبوه طرح‌ها و نقش‌هایی که وجود دارد، نتوانیم گزینه مناسب را پیدا کنیم. شاید شما هم بعد از جستجوی فراوان به این نتیجه رسیده باشید که می‌خواهید فرش سنتی با طرح‌های کلاسیک در خانه پهن کنید. اما بازهم تردیدهایی وجود دارد. فرش ترنج دار یا بدون ترنج؟ انتخاب شما کدام است؟
ویژگی فرش های ترنج دار
به‌صورت کلی زمانی که درباره فرش ترنج دار حرف می‌زنیم، با فرشی روبرو هستیم که حوضی در وسط دارد و گل و بوته‌های اطراف آن خودنمایی می‌کنند. ترنج در لغت به معنای بادرنگ یا بالنگ است. همان میوه‌ی خوشبویی که از پوست آن مربا درست می‌کنیم.
ترنجی که در مرکز فرش بافته شده، در چهارگوشه فرش نیز به نوعی تکرار می‌شود. واژه لچک به معنای گوشه است و در بافت فرش ترنج دار نیز یک چهارم از نقشه ترنج را در چهار گوشه فرش می‌بافند. البته در طرح‌های جدید از این فرش شاهد آن هستیم که فرش ترنجی در مرکز دارد، اما لچک در اطراف آن بافته نشده که این طرح نیز زیبایی خاص خود را دارد.
انتخاب این نقش در سبک فرش کلاسیک هم به گذشته‌های دور بازمی‌گردد. در قالی‌های کهنه و قدیمی هم نقشی از باغ‌های ایرانی در فرش‌ها بافته می‌شد و این موضوع به خاطر اهمیت و نقشی بود که باغ، گل، حوض و آب در بافت زندگی روزمره مردم داشت. بنابراین به‌صورت ناخودآگاه تمام المان‌های حیاتی و مهمی که مردم در طول روز با آن در تماس سودند به نوعی خود را روی فرش نشان می‌داد.
کاربرد فرش ترنج دار
قبل از هر چیز بهتر است بدانید که صاحب خانه شما هستید و تصمیم می‌گیرید از چه فرشی با طرح و نقش‌های مختلف در خانه استفاده کنید. اما بهتر است در انتخاب فرش کمی محتاط باشید و به هارمونی و هماهنگی آن با سایر المان‌ها نیز توجه کنید. فراموش نکنید که شما هزینه کمی برای خرید فرش پرداخت نمی‌کنید؛ بنابراین باید اصولی، دقیق و درست انتخاب کنید.
فرش ترنج دار بسیار زیباست و به خانه‌ایرانی هویتی کاملا ایرانی و اصیل می‌دهد. اما اجازه دهید چند موقعیت مختلف را در نظر بگیریم و کاربرد این فرش اصیل را در آن‌ها بررسی کنیم.
اگر پذیرایی خانه شما بزرگ و دل‌باز است، به‌راحتی می‌توانید از فرش ترنج دار در رنگ‌های تیره و روشن استفاده کنید. همچنین تفاوتی نمی‌کند که مبلمان دارای طرح‌های زیادی هستند و یا اینکه کاملا ساده انتخاب شده باشند. به هر صورت فرش ترنج دار در این فضا به‌خوبی می‌نشیند و نمای زیبایی دارد.
اگر پذیرایی خانه کوچک و دلگیر است، حتما در موقع انتخاب فرش ترنج دار دقت کنید. رنگ‌های تیره باعث دلگیرتر نشان دادن فضای پذیرایی می‌شود. بنابراین در صورتی که دوست دارید فرشی با طرح لچک ترنج در خانه بیاندازید، بهتر است رنگ‌های روشن را انتخاب کنید تا فضا را کوچک‌تر نشان ندهد.
ویژگی فرش بدون ترنج (طرح افشان)
فرش بدون ترنج یا طرح افشان نیز زیبایی‌های خاص خود را دارد و در عین حال در دکوراسیون مدرن و کلاسیک قابل استفاده است. اجازه بدهید قبل از هر چیز با این طرح زیبا آشنا شویم.
علت نام‌گذاری این طرح در فرش ایرانی، استفاده از طرح‌های درهم پیچیده از شاخ و برگ در تمام فرش است. با مشاهده این فرش با انبوهی از طرح‌های پیچیده به هم روبرو می‌شوید که در عین آشفتگی دارا نظم هستند و زیایی منحصر به فردی را به نمایش می‌گذارند. گویی که تمام این طرح‌ها و آشفتگی‌ها سازنده نظم کلی در نمای فرش هستند.
در طرح افشان برخلاف ترنج، حوضچه بزرگی در مرکز فرش دیده نمی‌شود. گل‌ها و شاخ و برگ ریز در تمام فرش پراکنده شده است و هیچ نقشی در مرکز قرار ندارد. طرح افشان یکی از زیرمجموعه‌های طرح شاه عباسی محسوب می‌شود و به همین لیل به طرح سرتاسری عباسی هم معروف است. در عین حال بر اساس نوع نقش و نگاری که در تمام فرش پراکنده شده، نام‌های متفاوتی دارد. این موارد شامل: افشان شکسته، افشان شاخه پیچ، دسته گلی، افشان حیوان دار، افشان اسلیمی و ترنج دار هستند.
فرش افشان به دلیل چند ویژگی خاص قابل توجه است. در این فرش اصیل و زیبا نظم و به هم پیوستگی در تمام طرح‌ها دیده می‌شود. اگرچه به هم ریختگی در شاخ و برگ‌ها هم دیده می‌شود؛ اما همه آن‌ها در کنار هم گویای نظم هستند.
علاوه بر آن با دقت در نقوش این فرش متوجه خواهید شد که گل‌ها و برگ‌ها قرینگی ندارند. همچنین نداشتن لچک ترنج در بیشتر طرح‌های این فرش در قسمت مرکزی فرش قابل توجه است. نداشتن ترنج این فرش جذاب را از حالت سنتی خود خارج کرده است و به همین دلیل انتخابی مناسب برای دکورهای مختلف محسوب می‌شود.
کاربرد فرش های بدون ترنج (طرح افشان)
دکوراسیون خانه شما به چه شکلی است؟ آیا نقطه کانونی و مرکزی در آن وجود دارد؟ آیا همه المان‌ها و وسایل به‌صورت منظم و قرینه در کنار هم قرار گرفتند و یا اینکه قرینگی در دکور و چیدمان خانه حکم‌فرما نیست؟
در صورتی که چیدمان خانه به شکلی است که قرینگی در آن دیده نمی‌شود، فرش بدون ترنج یا افشان انتخاب خوبی است. همچنین این فرش به دلیل طرح‌های منحصر به فرد خود در دکور سنتی و کلاسیک و یا مدرن کاربرد دارد.
اگر فضای پذیرایی کوچک و دلگیر است، فرش افشان در خانه پهن کنید. گل‌ها و نقش‌های ریز و بدون مرکزیت در این فرش باعث می‌شود که خانه بزرگ‌تر نشان داده شود. در عین حال مراقب باشید که رنگ فرش را بر اساس تناژ رنگی غالب در خانه انتخاب کنید تا همه المان‌ها باهم هارمونی داشته باشند.
یکی از جذابیت‌های فرش افشان و بدون ترنج این است که در کنار وسایل با طرح‌های مدرن و کلاسیک به‌خوبی هماهنگی پیدا می‌کند. بنابراین اگر مبلمانی با طرح‌های شلوغ و سلطنتی دارید و یا اینکه تصمیم گرفتید مبلمانی ساده و بدون طرح انتخاب کنید؛ فرش افشان با همه آن‌ها تناسب دارد.
بیشتر بخوانید:
همه چیز در رابطه با فرش طرح افشان
نقش و کاربرد فرش سه بعدی در دکوراسیون داخلی
فرش تیره یا فرش روشن؟ کدام‌یک گزینه‌ی بهتری‌ست؟
علم روانشناسی و اصول انتخاب رنگ فرش برای دکوراسیون منزل
