درباره طرح و نقش فرش شاه عباسی بیشتر بدانید
طرح و نقشهای متعددی که بر روی فرش پیاده میشود نشاندهنده فرهنگ و اصالت یک قوم است. از آنجا که فرش و گلیمهای بافته شده به دست هنرمندان ایرانی با ذوق و هنر آمیخته شده است ، در حال حاضر حرف اول را در جهان میزند. نقش شاه عباسی یکی از طرحها و سبکهای رایج بافته شده در فرش دستباف مناطق مختلف ایران است که بسیار زیبا و بینظیر میباشد.
طرح شاه عباسی
زیبایی و بینظیر بودن طرحهایی که بر روی فرش ایرانی پیاده میشود به قدری مسحور کننده است که در سراسر جهان طرفداران زیادی دارد ؛ به طوری که بسیاری از مردم جهان ایران را به قالیهای زیبای آن میشناسند. طرحها و نقشهای که بر روی این قالیها پیاده میشود شاهکار هنر و تبحر اساتید و هنرمندان ایرانی میباشد. طرح و نقش شاه عباسی یکی از پرطرفدارترین طرحها بر روی فرش ایرانیست و از گذشته تاکنون بر روی قالیهای ایرانی دیده میشود. باید برای شما هم جالب باشد بدانید که این طرح در هر شهری از ایران به گونهای متفاوت میباشد به طوری که طرح شاه عباسی در تبریز با استفاده از طرحی کاملا متفاوت بافته میشود.
تاریخچه فرش شاه عباسی
از آنجا که طرح شاه عباسی به کلمه شاه عباس برمیگردد درمییابیم که این نقش به زمان صفویه و زمان حکومت شاه عباس صفوی مرتبط است. همچنین لازم است بدانید گروهی از محققان و باستان شناسان معتقدند که اولین قالی شاه عباسی در دوران شاه عباس صفوی بر روی دار رفته و به این صورت بوده که این طرح و نقش به نام شاه عباس ثبت شده است.
در دوره حکومت شاه عباس استفاده از هنر بافندگان و طراحان زبردست موجب تحولی بزرگ در عرصه تولید فرش گردید که این دگرگونی تاکنون نیز شاخصه اصلی طرحها و نقشهای فرش شاه عباس به شمار میرود. طرحهای اسلیمی و گلهای رایج در نقشههای فرش این دوره از جمله مهمترین شاخصههای آن به شمار میرود. با این حال بافتهای دوران صفوی که ریشه در تاریخ و فرهنگ و هنر ایرانی دارد هنوز هم مشاهده میشود به طوری که هنرمندان با استفاده از آن طرحهای بسیار زیبایی بر روی قالیها پیاده میکنند.
انواع طرحهای شاه عباسی
در حال حاضر نیز مشاهده میشود که از طرحهای فرش شاه عباسی در بافتن بسیاری از فرشهای دستباف استفاده میشود ، زیرا زیبایی بینظیری این فرش مورد توجه ایرانیان و خارجیان قرار گرفته است. در این بین گل شاه عباسی مهمترین طرح فرش شاه عباس میباشد که گفته میشود پیدایش و شکل گیری آن شاید به دورههای قبل از صفوی نیز برگردد ؛ این گل ، نیلوفر آبی یا لوتوس نام دارد که بر روی ظرفهای دوران قبل از اسلام نیز مشاهده شده است. به طور کلی طرحهای فرش شاه عباسی که با این گل زیبا مزین شده و مرکب از نقشها و اشکال کلاسیک دوران شاه عباس است بسیار زیبا و بینظیر میباشد.
دقت داشته باشید این طرحها را میتوان در فرشهای مشهد ، تبریز ، اصفهان و کاشان مشاهده نمود. همچنین لازم است بدانید که دیگر طرحهای مهم پیاده شده بر روی فرش شاه عباسی شامل مواردی چون ترنج شاه عباسی ، لچک شاه عباسی ، افشان شاه عباسی ، قاب دور گوشه ، طراحی قاب گوشه نازک و بافته ، منارههای مدل دیزلی ، مجموعه منارههای کوچک ، طرح حیوانات ، طرح شیخ صفی و طرح درخت میباشد.
رنگهای به کار رفته در قالی شاه عباسی
علاوه بر طراحی زیبا و دقت زیادی که در بافت فرش ایرانی به کار رفته است یکی دیگر از مواردی که موجب محبوبیت و معروفیت این هنر ایرانی شده است ، رنگهای به کار رفته در آن میباشد. زیرا رنگهایی که در بافت فرشهای مختلف از جمله فرش شاه عباسی به کار میرود به قدری شاد و سرزنده است که همگان را به وجد میآورد. در قالیهای شاه عباسی رنگهای مختلف ، بدون محدودیت میتواند به کار رود و زیبایی این فرش را دوچندان نمایند.
لازم است بدانید که کمتر فرشی با طرح شاه عباس پیدا میشود که در آن کمتر از چهار رنگ به کار رفته باشد. لاکی سیر و روشن و نخودی معمولا برای زمینه قالی استفاده میشود و رنگهای سرمهای و آجری در بخش حاشیهای این فرش بکار میرود. دیگر رنگهای به کار رفته در فرش شاه عباسی شامل رنگ عنابی ، نیلی ، فیروزهای ، سبز ، آبی ، بژ و کرم میباشد. نکته دیگری که وجود دارد این است که معمولا رنگهای به کار رفته در این قالیها از رنگ طبیعی به دست آمده که این امر میتواند نشانه اصالت و خاص بودن این فرش باشد.
فرش شاه عباسی اصفهان
همانطور که گفته شد فرش شاه عباسی در بسیاری از شهرهای ایران از جمله شهر تبریز ، کاشان ، مشهد و اصفهان به دست هنرمندان ایرانی بافته میشود ؛ اما اگر به تاریخچه این فرش نگاهی بیندازیم مشاهده میشود مهمترین شهر که از ابتدا در آن فرش شاه عباسی بافته میشد شهر اصفهان است چرا که در زمان صفویان پایتخت ایران بود.