معرفی مراکز بافت گبه

مراکز بافت گبه در کجاست؟

گبه یکی از فرش های سنتی ایران است که به صورت دستی بافته می‌شود. گبه‌های دستباف ایرانی فرشهای پرز بلندی هستند که از پشم حیوانات بافته می‌شوند و خانه‌های روستایی و چادرهای عشایری را گرم نگه می‌دارند. طرح گبه اغلب زاییده‌ی ذهن خلاق بافنده است و نقشه‌ی از پیش طراحی شده‌ای برای بافت آن وجود ندارد. 

مراکز بافت گبه

غالبا بافتن گبه توسط مناطق روستایی و عشایری انجام می شود . بررسی ها نشان داده است مهم ترین و اصلی ترین مراکز بافت گبه در قسمت های مرکزی و همچنین جنوبی کشور می باشد.

بعد از بررسی های صورت گرفته مشخص گردیده است که مراکز اصلی که «گبه» در آن جا ها بافته می شود در قسمت های مرکزی کشور و همچنین قسمت های جنوبی کشور می باشد.

به طور کلی باید گفت که «گبه» بافی اکثرا در مناطق روستایی و یا عشایری صورت می گیرد.

اگر بخواهیم نام مناطق مهم و با اهمیتی را که «گبه» بافی در آن مرسوم می باشد را در این مقاله ذکر نماییم می توانیم به موارد زیر اشاره نماییم:

دو گنبدان، باشت، آرو در شهرستان گچساران، تل گر، چشمه بلقیس، ده شیخ و چرام در شهرستان کهکیلویه از سراب تا ده علیا و ده سفلی و موردراز علیا و سفلی در شهرستان بویر احمد، برازجان و حوزه های روستایی شول و ده کهنه از استان بوشهر .

استان فارس از گذشته بسیار دور یکی از مهم ترین و بزرگ ترین مراکز ایل نشینی به شمار می رفت.

ایلات قشقایی، خمسه، ممسنی و بختیاری به بافت «گبه» اشتغال داشتند و بهترین «گبه» ها کار ترکان قشقایی فارس می باشد که در خارج از کشور از اعتبار خاصی برخوردار است.

سرزمین فارس و ایل قشقایی:

سرزمین فارس یکی از بخش هایی است که محل زندگی عشایر می باشد و بیش از دو سوم از سرزمین فارس محل زندگی عشایر و ایلات مختلفی است که در طول سالیان دراز در این منطقه گرد هم جمع شده اند. از ایلات مهم مسکون در فارس: ایلات قشقایی، خمسه، ممسنی و بختیاری می باشند که در نقاط کوهستانی پراکنده شده اند.

ایل قشقایی از دست بافته های بسیار مشهوری برخوردار می باشد که مورد تحسین جهانی واقع شده است، قالیچه های ایل قشقایی ترکی بافت می باشند، نقش آنها تکرار اشکال شکسته و ساده هندسی می باشد. اکثر قالیچه های ایلات فارس از شفافیت رنگی خاصی برخوردار است، تار و پودهای گبه های قشقایی تماما از پشم می باشد و پشم های  مورد استفاده گبه ها در فارس تهیه می شوند. پشم فارس یکی از مرغوب ترین پشم ها جهت بافت قالی و گبه می باشد.

رنگ آمیزی گبه ها زیبا و بی نظیر است. رنگ آمیزی اکثر آنها به استثنای معدودی از آنها تماما طبیعی و گیاهی است. رنگرزی سنتی و بهره گیری از رنگ های گیاهی اعتبار ویژه ای به صنایع دستی عشایر می بخشد همچنین نوعی گبه بافته می شود که خودرنگ می باشد یعنی بر روی مواد اولیه ای که در تولید این محصول استفاده می شود هیچ نوع عمل رنگرزی انجام نمی شود. پشم‌ آن اصطلاحا خودرنگ است یعنی مستقیما از دام چیده شده و به عبارت دیگر دستچین است. این نوع گبه در رنگ های طبیعی پشم گوسفند (سفید، سیاه، خاکستری و بژ) بافته می شود. به همین سبب در برابر شستشو و نور آفتاب مقاومت بیشتری دارد حتی می توان گفت مقاومت رنگ آن از قالی هم بیشتر است زیرا مواد تشکیل دهنده رنگ ها کاملا طبیعی است.