یکی از انواع طرح ها در فرش های ماشینی که طرفداران زیادی را به خود جلب کرده است، طرح و نقش افشان است. این طرح فاخر و بی نظیر یکی از مشهور ترین طرح ‌هاست که هم در فرش های دستباف و هم در فرش های ماشینی مورد استفاده قرار گرفته است.

یکی از انواع طرح ها در فرش های ماشینی که طرفداران زیادی را به خود جلب کرده است، طرح و نقش افشان است. این طرح فاخر و بی نظیر یکی از مشهور ترین طرح ‌هاست که هم در فرش های دستباف و هم در فرش های ماشینی مورد استفاده قرار گرفته است. بیراه نخواهد بود اگر عنوان کنیم که طرح افشان پایه ای ترین طرح و نقشی است که بر خلاف سایر طرح های سنتی توانسته است تحولاتی زیادی را در بازار فرش و قالی به وجود آورد.
در طول تاریخ، فرش های بافته شده چه از نوع دستبافت و چه از نوع ماشینی سرآمد سایر بافته ها بوده اند این در حالی است که فرش های کاشان در تمام دنیا خواهان داشته و هر خریداری به خرید فرش ماشینی از شهر فرش کاشان فکر کرده است. در حقیقت قالی و فرش های ایرانی است که زینت بخش هر خانه و کاشانه ای می باشد. از زمان ‌های دور تا کنون طرح ترنج به عنوان اصیل ترین و پرکاربردی ترین طرح در فرش های ماشینی و دستبافت به کار می رفته است اما از زمانی که طرح افشان با تنوع گسترده خود وارد بازار شد، دیگر طرح ترنج تنها طرح نامی فرش ها نبوده و طرح افشان به علت تنوع بالا، زیبایی بی نظیر و همچنین تفاوت فاحش با طرح های موجود شهرت جهانی گرفت.
طرح ترنج طرحی است با یک ترنج مرکزی بزرگ که دقیقا در مرکز فرش واقع شده است و اطراف آن پر شده از گل‌ های ریز و درشتی که به دور ترنج به عنوان مرکز سقل واقع شده اند. با وجود تنوع بالا در طرح ها و نقشه ها همچنین طرح ترنج مورد استقبال عموم بوده و خانواده ‌ها از این طرح هم استفاده می کنند. قدمت فرش های ماشینی کاشان به سال های 1350 بر می گردد با این وجود در سال ‌های اخیر و هنگامی که طراحان کاشانی به نقشه و طرحی جدید به فکر حذف ترنج و مرکزیت از فرش های ماشینی نمودند، نوع خاصی از طرح و نقشه بوجود آمد که بدون داشتن نقطه مرکزی زیبایی فاخری را به نمایش می گذاشت. در طرح مدنظر که آن را طرح افشان نام نهادند ترنج از مرکز نقشه حذف شده و در عوض نگاره ها با ویژگی های دیگری که در ادامه مورد اشاره قرار خواهد گرفت، روی کار آمدند. در طرح و نقش افشان، گل و بوته های زیبا و چشم نواز بصورت پیچیده و در هم در کنار یکدیگر قرار گرفته و نوع خاصی از فرش با طرحی زیبا را به نمایش گذاشتند.

فرش طرح افشان چیست؟


در معرفی طرح افشان باید عنوان داشت که این طرح از جمله طرح‌ هایی است که در صنعت و هنر فرش بافی معروفیت زیادی دارد. تفاوت فرش هایی که دارای طرح افشان هستند با فرش های سنتی به حدی بالاست که این تفاوت نوعی هنجار شکنی در زمینه طرح و نگاره به حساب می آید. این طرح در انواع مختلفی از نگاره ها و تحت نام های متعددی تولید می شود.
در اکثر طرح هایی که زیر شاخه های طرح افشان نام دارند ، با حجم زیادی از شاخ و برگ ها سر و کار داریم. فرش طرح اسلیمی به عنوان معروف ترین طرح از زیر شاخه طرح افشان، سراسر پر است از شاخ و برگ ها و تصاویری از حیوانات که در کنار بوته ها و ... پراکنده شده اند. هر چند هرگاه در مورد طرح افشان صحبت می شود، اولین موضوع مهم مطرح شده پراکندگی و پیچیدگی است که در مورد فرش های طرح افشان وجود دارد اما نکته مهم و جالب آن است که در همین پیچیدگی و پراکندگی موجود در دل طرح های افشان ارتباطی محکم و پیوسته وجود دارد. به طور کلی در معرفی طرح ‌های نقش افشان کافی است گفته شود طرح فاقد لچک و ترنج بوده و نگاره ها بدون داشتن نقطه مرکزی در فرش پراکنده شده اند. هرچند در طرح هایی که اخیرا تحت عنوان طرح ترنج تولید می شوند ترنج و لچک های کوچکی بوجود آمده است.
طرح و نقش افشان با وجود آنکه نسبت به طرح های دارای ترنج جدیدتر هستند اما در میان طرح‌ های فرش های ماشینی و دستبافت ایرانی به عنوان یک طرح قدیمی ، اصیل و ریشه دار شناخته می شوند که بدو تولید تاکنون دارای طرفداران زیادی بوده اند. به علاوه انکه این طرح برای تمامی نقاط خانه از هال و پذیرایی گرفته تا اتاق خواب کاربرد دارد. نقوش موجود در طرح و نقش اسلیمی بیشترین نگاره هایی هستند که در انواع طرح های افشان بکار رفته اند.
از دیگر انواع طرح افشان می توان به طرح ‌های ختایی که نگاره غالب آن نقش‌هایی از شاخ و برگ درختان به همراه تعداد محدودی حیوان هستند، نیز اشاره کرد. در واقع می توان گفت طرح های افشان ترکیبی از طرح های اسلیمی و ختایی هستند.

علت نامگذاری طرح افشان

نگاره های موجود در طرح افشان با نام آن کاملا مطابق بوده و می توان نوع طرح را از نام آن حدس زد. افشان به معنای پیچیده و پراکنده دقیقا اشاره به طرحی دارد که بدون داشتن ترنج مرکزی و لچک طراحی شده است. در این طرح که گل‌ها، بوته ها، برگ ‌ها، غنچه ‌ها، حیوانات و .... در سطح فرش افشان و پراکنده شده اند تمامی سطح فرش را در اختیار خود درآورده و زیبایی بی نظیری را خلق کرده اند. 

ویژگی‌ های طرح افشان

طرح افشان همانند سایر طرح های موجود از ویژگی ‌های خاصی برخوردار است که این طرح را از سایرین متمایز داشته است.  از مهم ترین ویژگی های این طرح می توان به این مهم اشاره داشت که همه بند ها و نگاره ‌هایی موجود در نقشه در عین پراکندگی کاملا به یکدیگر پیوسته بوده و به ‌گونه ‌ای طراحی شده اند که تمامی نقشه از ابتدا تا انتها با شاخ و برگ به یکدیگر متصل شده اند. طرح افشان فرش های عرضه شده در مجموعه بورس فرش توسط ماهر ترین طراحان کشیده شده اند چراکه این طرح ها به گونه ای هستند که گویی از ابتدا تا انتهای آن دست طراح از روی کاغذ برداشته نشده و اتصال و پیوستگی سراسر طرح حفظ شده است.
دیگر از ویژگی مطرح و مهم در طرح و نقشه افشان که می توان به آن اشاره کرد، آن که در طرح افشان بر خلاف سایر طرح ها به هیچ عنوان قرینگی نقشه موضوعیت ندارد و از همین رو کشیدن چنین نقشه هایی دشوار تر خواهد بود. در سایر طرح ها که قرینگی طرح وجود دارد، طراح یک چهارم نقشه فرش را کشیده و سه ربع دیگر تکرار همین نقشه ای است که طراحی شده اما در طرح افشان ، طراح باید نقشه یک فرش کامل را ارائه دهد. در این طرح اثری از قرینگی بین گل ‌ها دیده نشده و شاید بتوان ادعا کرد که بزرگ ترین ویژگی در آنچه طرح افشان نام نهاده می شود، بزرگ تر از میزان واقعی نشان داده شدن خانه به علت خطای دید ناشی از عدم وجود ترنج و لچک است.

فرش طرح افشان و نقش آن در دکوراسیون

تا چند سال پیش زیبایی و نقش فرش های ماشینی در دکوراسیون چندان مطرح نبود اما در حال حاضر نقشه فرش های ماشینی در دکوراسیون خانه یکی از موضوعات مهم و مطرح در طراحی دکوراسیون است. از این رو هنگام خرید علاوه بر کیفیت و قیمت ، ست بودن رنگ و طرح فرش با فضای خانه هم مد نظر قرار می گیرد. همانطور که بارها عنوان شد تفاوت نگاره ها در طرح افشان با سایر طرح ها موجب شده تا این طرح برای تمامی فضاهایی که نیاز به طرحی فاقد ترنج و لجک باشند، زیبا و جذاب جلوه کند. طرح افشان برای قسمت های مختلف خانه مناسب است، خصوصا برای آپارتمان ها و فضاهایی که کوچک یا شلوغ هستند انتخاب فرشی با رنگ زمینه روشن و نگاره هایی خلوت مناسب خواهد بود. 

منبع: carpetbourse.co



    
 
  نام و نام خانوادگی :
آدرس ایمیل یا شماره تماس :
  دیدگاه :
 
       
   
افتخارات
دريافت گواهينامه ها، استانداردها و تقدیرنامه های ملی و بین المللی
افتخارات فرش ماشینی
فرش پامچال - نانو فرش