طراحی فرش
طراحی فرش، حرفه‌ای است که در آن طراح فرش نقشه بافت را با توجه به نقشی که قرار است بر روی فرش تولید شده باشد می‌سازد. این طرح می‌تواند بر روی کاغذ یا ابزار دیگر باشد.

طراحی فرش

طراحی فرش، حرفه‌ای است که در آن طراح فرش نقشه بافت را با توجه به نقشی که قرار است بر روی فرش تولید شده باشد می‌سازد. این طرح می‌تواند بر روی کاغذ یا ابزار دیگر باشد.

صنعت و هنر فرش از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است، طراحی فرش اولین مرحله برای تولید و بافت محسوب می‌شود. در صورتی که طراحی نقشه فرش به خوبی انجام نشود و طرح و نقش‌ها و رنگ‌ها به صورت دقیق باهم ترکیب نشوند نتیجه نهایی فرش نیز قابل توجه نخواهد بود. به دلیل همین اهمیت ، در حال حاضر طراحی نقشه فرش یک رشته تخصصی محسوب می‌گردد.

طراحی فرش
طراحی فرش در حال حاضر به یکی از مهمترین حرفه‌ها تبدیل شده است و دیگر مانند گذشته به صورت سنتی انتقال نمی‌یابد ؛ بلکه طراحی انواع فرش به صورت حرفه‌ای و تخصصی در دانشگاه‌ها و مراکز علمی تدریس می‌شود و متخصصانی در این زمینه تربیت می‌شوند که می‌توانند به صورت تخصصی در این زمینه فعالیت داشته باشند. در طراحی نقشه فرش ، طراح با توجه به نقشی که قرار است بر روی فرش پیاده شود نقشه را طراحی می‌کند. به طور معمول طراحی بر روی کاغذ انجام می‌گردد و از ابزارهای دستی و کامپیوتری می‌توان در طراحی نقشه فرش استفاده کرد.

 

چند طرح ماندگار در نقشه فرش
طراحانی که در زمینه طراحی فرش فعالیت دارند از زمان‌های قدیم تاکنون طراحی‌های زیادی را انجام داده‌اند که برخی از این طرح‌ها ماندگار شده‌اند برخی از این طرح‌ها در ادامه معرفی می‌شود :

طرح ایلی: از طرح‌های بسیار قدیمی و اصیل در صنعت فرش ایران محسوب می‌شود و از جمله طرح‌هایی است که متعلق به ایران است. در طرح‌های ایلی محیط زندگی افراد در شکل ساده‌ای نشان داده شده است و به دلیل پیروی نکردن از نقشه‌های منظم از زیبایی خاصی برخوردار است. طراحی ایلی در بخش‌های مختلف ایران رایج است و از منطقه‌های مختلف به یکدیگر منتقل شده است.

 

طرح‌های هندسی: در این نوع طرح از شکل‌های مختلف هندسی بهره گرفته شده است و به طور معمول خط‌ها حاوی زاویه نیستند و به صورت دورانی و قوسی حرکت می‌کنند. گروه‌هایی که در این طرح قرار دارند شامل هندسی محرمات ، هندسی لچک ترنج ، هندسی کف ساده ، هندسی ترنجدار ، هندسی بندی قابی و…

 

طرح‌های محرمات: یکی دیگر از طرح‌های معروف فرش ، طرح محرمات است. در این نوع طرح قطعاتی که در یک نقشه و در طول آن وجود دارند تکرار می‌شوند و عرض فرش نیز در متن فرش به تعدادی ردیف تقسیم می‌شود و هر یک از این ردیف‌ها که رنگ و طرح خاص خود را دارند از اول تا آخر فرش ادامه دارند و راه راهی می‌باشند. از طرح محرمات در برخی از مناطق ایرانی به نام قلمدانی یاد می‌شود.

 

طرح‌های محرابی: طرح محرابی نیز از طرح‌های مشهور محسوب می‌شود که برگرفته از طرح محراب است و در آن تزییناتی مانند قندیل ، ستون ، برگ و گل نیز استفاده شده است. در این طرح نیز گروه‌های فرعی زیادی هستند که می‌توان به دورنما ، گلدانی ، درختی و ستونی اشاره کرد.

 

طرح نقش ماهی درهم: برگ ها بنیاد و اصل این نقش به حساب می‌آیند. به صورتی که دو یا چهار برگ خمیده که گل نیلوفر آبی یا گل شاه عباسی در وسط آن جایی دارند، چنین گفته شده‌است که در ابتدا برگ‌ها، ماهی بوده‌اند؛ که در زمان اسلامی به برگ تبدیل شده‌است؛ و گل وسط چهرهٔ آدمی بوده‌است، بعدها تبدیل به گل شاه عباسی و نیلوفر تغییر داده شده‌است.

 

طرح گلدانی: درطرح گلدانی اغلب شکل گلدان در اندازه‌های مختلف به چشم می‌خورد. گاه یک گلدان بزرگ پر از گل تمام فرش را می‌پوشاند. گاه چند گلدان کوچک به‌طور متقارن در اطراف متن یا دنبال هم سرتاسر متن را فرا می‌گیرد.

گروه‌های فرعی این طرح عبارتند از: گلدانی ختائی، گلدانی دوطرفه، گلدانی محرابی، گلدانی سراسری، گلدانی ظل السلطان (گل و بلبل)، گلدانی حاج خاتمی، گلدانی تکراری، گلدانی لچک ترنج و گلدانی یکطرفه.

طرح گل فرنگ:
طرح گل فرنگ ترکیبی است از طرح‌های اصیل ایرانی با گل‌های طبیعی، مخصوصاً گل سرخ. در این نوع قالی از رنگ‌های تند و روشن مخصوصاً رنگ‌های سرخ استفاده می‌شود.

گروه‌های فرعی این طرح عبارتند از: گل سرخ (لچک ترنج)، گل فرنگ بیجار، گل‎فرنگ مستوفی، گل‎فرنگ ترنجدار، گل‎فرنگ دسته گلو گل‎فرنگ گل و بلبل تشکیل می‌دهند.

طرح قابی: این طرح از قاب‌های چند ضلعی به وجود آمده‌است و از گروهای فرعی آن قابی اسلیمی، قابی قرآنی کرمان یا ستونی را می‌توان نام برد.

طرح شکارگاه: مشخصاتی که در مورد طرح‌های درختی ذکر شده در طرح‌های شکارگاه نیز وجود دارد، اما در اغلب طرح‌های شکارگاه، حیوانات وحشی در حال شکار نقش بسته شده‌است. گروه‌های فرعی این طرح عبارتند از: شکارگاه درختی، شکارگاه ترنجدار، شکارگاه قابی، شکارگاه لچک ترنج و شکارگاه سراسری.

طرح تلفیقی: علاوه بر طرح‌های نامبرده بالا که هریک برای خود دارای نام‌های مشخص و معین می‌باشند و تاریخچه قابل توجهی دارند به مرور زمان طرح‌های دیگری هم از ترکیب و تلفیق دو یا چند طرح به وجود آمده‌است.

از گروه‌های فرعی این طرح‌ها می‌توان طرح‌های شاخه پیچ ترنجدار، سلسله‌ای ترنج دار، تلفیقی لچک ترنج، گلدانی بند اسلیمی، تلفیقی قاب فابی، تلفیقی دورنما، تلفیقی ترنجی دسته گل، تلفیقی سبزی کار، تلفیقی ترنجدار، تلفیقی ترنجی کف ساده، تلفیقی لچک ترنج کف ساده، تلفیقی لچک ترنج سبزی کار کف ساده و تلفیقی بندی دسته گل را نام برد.

بیشتر بخوانید:

 معرفی طرح و نقش فرش ایرانی

 نقشه کشی فرش ماشینی

 

رنگ در طراحی نقشه فرش

 


از مهمترین نکاتی که در زمینه طراحی فرش باید به آن توجه شود رنگ است. رنگ‌هایی که برای نقشه استفاده می‌شود با رنگ‌هایی که برای نقطه گذاری استفاده می‌کنند متفاوت است. رنگ‌های مورد استفاده برای رنگ کردن نقشه به طور معمول آبکی و روان می‌باشند. برای رنگ کردن طرح زیاد از رنگ‌های تند و تیره استفاده نمی‌شود و بیشتر رنگ‌های شفاف بکار برده می‌شود تا نقشه شکل خوبی داشته باشد. در مقابل ، رنگ‌هایی که از آنها برای نقطه گذاری استفاده می‌شود دارای غلظت فراوانی می‌باشد. زمانی که از این نوع رنگ‌ها استفاده می‌شود شاهد ثبات و ماندگاری زیادی هستیم که جلوه زیبایی به طرح می‌دهد.

 

کاغذ در طراحی فرش
به طور کلی کاغذهایی که برای طراحی نقشه بکار برده می‌شوند در رج شمارهای ۱۰۰ ، ۱۲۰ ، ۱۴۰ ، ۱۶۰ و ۱۸۰ هستند و در برخی موارد به‌منظور طراحی صورت و چهره از کاغذ ۲۰۰ رج نیز استفاده می‌شود. کاغذهای رج شمار پایین زمانی استفاده می‌شوند که طرح کشیده شده درشت باشد و نیاز به ریزه‌کاری نداشته باشد. این نوع طرح‌ها بهتر است که در کاغذهایی با رج شمار ۱۰۰ کشیده شود. اما چنانچه طرح دارای ریزه‌کاری زیاد و تراکم بالا باشد باید از کاغذ با رج شمار بالا یعنی ۱۶۰ و ۱۸۰ استفاده شود ، این نوع طراحی بیشتر در طرح‌هایی که ابریشم و یا کرک دارند استفاده می‌شود.

 



    
 
  نام و نام خانوادگی :
آدرس ایمیل یا شماره تماس :
  دیدگاه :
 
       
   
افتخارات
دريافت گواهينامه ها، استانداردها و تقدیرنامه های ملی و بین المللی
افتخارات فرش ماشینی
فرش پامچال - نانو فرش